Bài viết này sẽ hướng dẫn các bạn điều khiển mô hình con lắc gắn trên xe bằng bộ điều khiển LQR trên Matlab. Đầu tiên mình sẽ phân tích để tìm ra phương trình trạng thái của hệ thống sau đó viêt code mô phỏng trong MATLAB.
Mô hình hệ thống

Trong đó:
- u là lực tác dụng lên xe
- x là vị trí của xe
- \theta là góc nghiêng của con lắc
- m là khối lượng của con lắc
- M là khối lượng của xe
- I là moment quán tính của con lắc.
- L=2l là chiều dài của con lắc ngược
Phương trình động lực học

Phương pháp 1
Áp dụng các định luật Newton
Phân tích lực tác động lên từng thành phần của hệ thống là xe và con lắc. Tại khớp nối sẽ xuất hiện các cặp phản lực tương ứng triệt tiêu nhau là H và V.
Giả sử con lắc có dạng thanh thẳng đồng chất, trọng tậm G nằm ở chính giữa thanh với tọa độ: \left(x_{G},y_{G}\right):
\begin{aligned} \begin{cases}x_{G}=x+lsin\theta\\y_{G}=lcos\theta\end{cases}\qquad \;\;\;(1) \end{aligned}
Con lắc chuyển động xoay quanh trọng tâm G và chuyển động theo xe:
- Chuyển động xoay:
\begin{aligned} I\ddot{\theta}=Vl\sin\theta-Hl\cos\theta\qquad \end{aligned} \;\;\;(2)
- Chuyển động theo phương ngang:
\begin{aligned} \ddot{x}_{G}=\frac{d^{2}\left(x_{G}\right)}{dt^{2}}&=H\qquad \;\;\;(3)\\ \Leftrightarrow \frac{d^{2}\left(x+l\sin\theta\right)}{dt^{2}}&=H \end{aligned}
- Chuyển động theo phương đứng:
\begin{aligned} \ddot{y}_{G}=\frac{d^{2}\left(y_{G}\right)}{dt^{2}}&=HV-mg\qquad \;\;\;(4)\\ \Leftrightarrow\frac{d^{2}\left(l\cos\theta\right)}{dt^{2}}&=V-mg \end{aligned}
- Phương trình chuyển động của xe:
\begin{aligned} M\ddot{x}=u-H\qquad\end{aligned} \;\;\;(5)
Mục tiêu điều khiển là duy trì con lắc nằm ở phương thẳng đứng, chúng ta giả sử rằng \theta\left(t\right) và \dot{\theta}\left(t\right) nhỏ nên có thể xem \sin\theta\approx\theta,\cos\theta\approx1,\theta\dot{\theta}\approx0.
Phương trình động lực học của hệ thống:
\begin{aligned} \left(2\right)&\Leftrightarrow I\ddot{\theta}=Vl\theta-Hl\qquad \;\;\;(6) \\ \left(3\right)&\Leftrightarrow m\left(\ddot{x}+l\ddot{\theta}\right)=H\qquad \;\;\;(7)\\ \left(4\right)&\Leftrightarrow 0=V-mg\qquad \;\;\;(8) \end{aligned}
Kết hợp (5) và (7) ta được:
\begin{aligned} \left(M+m\right)\ddot{x}+ml\ddot{\theta}=u\qquad \;\;\;(9) \end{aligned}
Kết hợp (6), (7) và (8) :
\begin{aligned} \left(I+ml^{2}\right)\ddot{\theta}+ml\ddot{x}=mgl\theta\qquad \;\;\; (10) \end{aligned}
Phương pháp 2
Áp dụng phương trình Euler-Lagrange (đang cập nhật)
Laplace 2 vế của (9) và (10):
\begin{aligned} \begin{bmatrix}\dot{\theta} \\ \ddot{\theta} \\\dot{x} \\ \ddot{x} \end{bmatrix}=\begin{bmatrix}0&1&0&0 \\ \frac{\left(M+m\right)mgl}{I\left(M+m\right)+Mml^{2}}&0&0&0 \\0&0&0&1\\ -\frac{m^{2}gl^{2}}{I\left(M+m\right)+Mml^{2}}&0&0&0 \end{bmatrix}\begin{bmatrix} \theta \\ \dot{\theta} \\x \\ \dot{x} \end{bmatrix}+\begin{bmatrix}0 \\ -\frac{ml}{I\left(M+m\right)+Mml^{2}} \\0 \\ \frac{I+ml^{2}}{I\left(M+m\right)+Mml^{2}} \end{bmatrix}u\qquad \end{aligned}\qquad \;\;\; (11)
Bộ điều khiển LQR
Với một hệ thống miền thới gian liên tục \left(t\epsilon\left[t_1 t_2\right]\right) cs phương trình trạng thái:
\dot{x}=Ax+Bu\qquad \;\;\; (12)
Hàm tối ưu
J=\frac{1}{2}x^{T}\left(t_1\right)F(t_1)x(t_1)+\int_{t_0}^{t_1}\left(x^{T}Qx+u^{T}Ru+2x^{T}Nu\right)dt \qquad \;\;\; (13)
Bộ điều khiển hồi tiếp để Hàm mục tiêu đạt giá trị nhỏ nhất :
u=-Kx\qquad \;\;\; (14)
Trong đó K được tính bởi:
K=R^{-1}(B^TP(t)+N^T)\qquad \;\;\; (15)
Trong đó P được tính bằng cách giải phương trình Riccati trong miền thời gian liên tục:
A^TP(t)+P(t)A-\left(P(t)B+N\right)R^{-1}\left(B^TP(t)+N^T\right)+Q=-P(t)\qquad \;\;\; (16)
Với điều kiện P(t_1)=F(t_1)
Code Matlab
Inverted_Pendulum.m
%Single Link Inverted Pendulum Control clc; clear all; global A B C D; %Single Link Inverted Pendulum Parameters g=9.8; M=1.0; m=0.1; L=0.5; % Fc=0.0005; % Fp=0.000002; I=1/12*m*L^2; l=1/2*L; t1=m*(M+m)*g*l/[(M+m)*I+M*m*l^2]; t2=-m^2*g*l^2/[(m+M)*I+M*m*l^2]; t3=-m*l/[(M+m)*I+M*m*l^2]; t4=(I+m*l^2)/[(m+M)*I+M*m*l^2]; A=[0,1,0,0; t1,0,0,0; 0,0,0,1; t2,0,0,0]; B=[0;t3;0;t4]; C=[1,0,0,0; 0,0,1,0]; D=[0;0]; % Declare the LQR controller Q=[1,0,0,0; %100,10,1,1 express importance of theta,dtheta,x,dx 0,1,0,0; 0,0,1,0; 0,0,0,1]; R=[5]; % Calculate gain of LQR K=lqr(A,B,Q,R); e1_1=0; e2_1=0; e3_1=0; e4_1=0; u_1=0; % xk=[-10/57.3,0,0.20,0]; %Initial values %xk=[-0.4,0,0.20,0]; xk=[0,0.5,0,0]; ts=0.01; for k=1:3000 time(k)=k*ts; Tspan=[0 ts]; control_input=u_1; [t,x]=ode45('pendulum',Tspan,xk,[],control_input); length(xk) xk=x(length(x),:); r1(k)=0; %Pendulum Angle r2(k)=0; %Pendulum Angle Rate r3(k)=1; %Car Position r4(k)=1; %Car Position Rate x1(k)=xk(1); x2(k)=xk(2); x3(k)=xk(3); x4(k)=xk(4); e1(k)=r1(k)-x1(k); e2(k)=r2(k)-x2(k); e3(k)=r3(k)-x3(k); e4(k)=r4(k)-x4(k); % Design different controllers u(k)=K(1)*e1(k)+K(2)*e2(k)+K(3)*e3(k)+K(4)*e4(k); if u(k)>=10 u(k)=10; elseif u(k)<=-10 u(k)=-10; end e1_1=e1(k); e2_1=e2(k); e3_1=e3(k); e4_1=e4(k); u_1=u(k); end figure(1); subplot(411); plot(time,r1,'k',time,x1,'k'); %Pendulum Angle xlabel('time(s)');ylabel('Angle'); subplot(412); plot(time,r2,'k',time,x2,'k'); %Pendulum Angle Rate xlabel('time(s)');ylabel('Angle rate'); subplot(413); plot(time,r3,'k',time,x3,'k'); %Car Position xlabel('time(s)');ylabel('Cart position'); subplot(414); plot(time,r4,'k',time,x4,'k'); %Car Position Rate xlabel('time(s)');ylabel('Cart rate'); figure(2); plot(time,u,'k'); %Force F change xlabel('time(s)');ylabel('Force'); grid on;
pendulum.m
function dx=pendulum(t,x,flag,control_input) global A B C D; u=control_input; dx=zeros(4,1); %State equation for one link inverted pendulum dx=A*x+B*u; end
[…] bộ điều khiển PID. Phần tính toán động lực học các bạn xem ở bài viết Điều khiển LQR mô hình con lắc ngược, bài viết này chỉ trình bày đoạn code mô phỏng trên […]